Na de bakpoeders leek het mij handig om ook een artikel te wijden aan de verschillende soorten meel waarmee men bakt. Vandaag neem ik met jullie de soorten meel door die in ieder geval in de zoete bakwereld het meest voorkomen en die je sowieso in recepten op deze blog zult vinden. Daarnaast staat er onder enkele meelsoorten ook kort uitgelegd of en hoe je deze kunt vervangen. Bijvoorbeeld als je graag een recept wilt maken maar het type meel niet in huis hebt.
Bloem
Bloem, of tarwemeel, is in mijn keuken het meest gebruikte product tijdens het bakken. Bloem is een graanproduct dat wordt gemalen; in dit geval het meest fijnstgemalen product, want dat noemt men bloem. Bloem is dus fijngemalen graan zonder verdere toevoegingen. Bloem is in de supermarkt te koop onder de noemer tarwebloem patent of patentbloem. Deze bloem wordt veelal gebruikt om mee te bakken en is het meest geschikt voor witbrood en cakes met een grove kruimel. Om een luchtig baksel te krijgen met bloem zul je een bakpoeder moeten toevoegen. Daarover heb ik in een ander artikel alles uitgelegd. Meer weten? Klik dan even hier.
Zelfrijzend bakmeel
Zelfrijzend bakmeel of bak(kers)meel is bloem waar een rijsmiddel aan is toegevoegd. Ik noem het zelf wel eens het “luie meel”. Ik bedoel het niet per sé negatief, want ik gebruik het ook wel eens zoals in het recept voor deze Amerikaanse pannenkoekjes. Het voordeel van zelfrijzend bakmeel is dat je het makkelijk kunt vervangen. Hieronder een basisreceptje dat je natuurlijk kunt vermeerderen indien nodig. Tip: Maak een grote hoeveelheid en bewaar in een goed afgesloten pot of blik.
- Zelfrijzend bakmeel: 1 cup bloem + 1 1/2 tl bakpoeder + eventueel een snufje zout
Cakemeel
Cakemeel is ook bloem waar extra ingrediënten aan zijn toegevoegd. In Nederland wordt er aan cakemeel rijsmiddelen en vaak ook andere ingrediënten toegevoegd zoals een smaakstof. Cakemeel is het meest geschikt om cakes mee te bakken, omdat je met dit meel een fijnere cakestructuur kunt krijgen dan met gewoon bloem. Nederlandse cakemeel moet je niet verwarren met Engelse of Amerikaanse cakeflour, zoals dat dan in zo’n recept genoemd wordt. Deze cakemeel bevat namelijk geen rijsmiddelen en een Engelstalig recept zal dus naast cakeflour ook een bakpoeder in de ingrediëntenlijst hebben staan. Een recept voor Amerikaanse cakemeel heb ik al eens eerder gedeeld en vind je hier. Om Nederlandse cakemeel te vervangen dien je dus ook bakpoeder toe te voegen. Om Nederlandse cakemeel te vervangen zou je het volgende kunnen proberen:
- Cakemeel: 1 cup bloem + 2 el maïzena + 2 tl bakpoeder. => Vul een cup helemaal afgestreken met bloem en haal er 2 afgestreken eetlepels bloem uit. Doe het overgebleven bloem nu in een kom en voeg de maïzena en bakpoeder toe. Roer door elkaar en zeef het “cakemeel” zo’n 4 keer.
Ook hier geldt dat je een grotere hoeveelheid kan maken en kan bewaren in een goed afgesloten pot.
Cakemix
Cakemix is niets meer of minder dan een kant-en-klaar product waar je vaak alleen nog maar vocht en/of boter aan toe moet voegen. In een cakemix zit meestal al het meel, de smaakmaker, rijsmiddel en het suiker. Daarnaast kan er ook al iets dat eieren en/of boter vervangt zijn toegevoegd aan een cakemix, waardoor er vaak ook andere ingrediënten aan zijn toegevoegd die het product langer houdbaar maakt.
Wil je wel het gemak van een cakemix, maar niet al die onnodige E-nummers? Dan is een zelfgemaakte Amerikaanse cakemix iets voor jou. Want een cakemix kun je makkelijk zelf maken zoals ik hier heb laten zien. Vervolgens kun je er dan lekkere vanille of chocolade (cup)cakes mee bakken of je geeft de cakemix cadeau met recept.
Broodmeel
Broodmeel is een meelsoort of bloem met een hoger glutengehalte. In principe kun je dus patentbloem gebruiken om brood mee te maken. Aangezien de kwaliteit van bloem nogal eens kan wisselen koop ik mijn broodmeel altijd in Duitsland, maar het is dus ook te vervangen door bloem.
Broodmix
Broodmix is weer een kant-en-klare variant om brood mee te bakken. Je hoeft in dat geval zelf geen gist meer toe te voegen. Met broodmix kun je eenvoudig een brood of broodjes op tafel zetten. Broodmix heb je vaak in verschillende smaken en is dus vergelijkbaar aan cakemix, alleen dan voor brood. Ook hier geldt weer dat er extra ingrediënten aan de mix kunnen zijn toegevoegd om het product beter houdbaar te maken.
Glutenvrij meel
Glutenvrij meel is niet gemaakt van tarwe en bevat om die reden geen gluten. Vaak is glutenvrij meel op basis van maïsmeel en maïszetmeel. Glutenvrije cakes en broden zijn vanwege het glutenvrije aspect doorgaans minder luchtig, daarnaast drogen baksels gemaakt met glutenvrij meel ook sneller uit. Goed verpakken dus. Er bestaan recepten om zelf glutenvrij meel te maken, maar ik heb het nog nooit geprobeerd.
Amandelmeel
Amandelmeel is ook glutenvrij. De naam zegt het eigenlijk al: het is gemaakt van amandelen. Amandelmeel kun je makkelijk zelf maken door amandelen zeer fijn te malen in een keukenmachine. Amandelmeel kun je ook al in sommige supermarkten kopen, maar vind je zeker bij natuurwinkels of online. Amandelmeel is wel een kostbaar product, maar in mijn ervaring maak je er de meest heerlijke baksels mee en dat maakt alles weer goed. Amandelmeel kun je in cakes proberen te vervangen door bloem wanneer je geen speciaal dieet hoeft te volgen. Je kunt hiervoor onderstaande vergelijking aanhouden:
- 1 1/2 cup amandelmeel = 1 cup bloem
Psst! Wist je dat macarons ook met amandelmeel worden gemaakt en dus glutenvrij zijn? Vervang voor het maken van macarons nooit het amandelmeel door gewone bloem. Hetzelfde geldt eigenlijk voor cakes waar amandelmeel wordt gebruikt als smaak en structuurmaker, zoals hier en hier. Met bloem krijg je namelijk een hele andere cake en mijn advies is dan ook om het amandelmeel niet te vervangen.
Boekweitmeel
Boekweitmeel is ook een glutenvrij product en ik heb er al eens eerder iets over verteld in dit artikel. Boekweitmeel zou goed moeten zijn voor een juiste energiehuishouding van het lichaam, maar met boekweitmeel maak je natuurlijk ook lekkere pannenkoeken, poffertjes of koekjes.
Tot zover een kleine greep uit de verschillende soorten meel waar je mee kunt bakken. Ooit kreeg ik de vraag of je amandelmeel kunt vervangen door kokosmeel. Aangezien ik geen kenner ben op het gebied van glutenvrije meelsoorten heb ik de informatie van deze website gebruikt om de betreffende vraag te beantwoorden. Het komt er simpelweg op neer dat het niet kan.
Hopelijk heb ik je weer wat wijzer gemaakt in het bakwereldje.
Liefs Lian
Marianne zegt
Handig zo’n overzicht. Bedankt
Lian zegt
Geen dank! Vond het zelf ook prettig om eens en voor altijd uitgezocht te hebben 😉
Nina zegt
Klein vraagje:)
Klopt het dat Bakmeel te vervangen voor amandelmeel gezonder is? Of is amandelmeel alleen beter voor je omdat er geen gluten in zit.
Alvast bedankt
Lian zegt
Dat is voornamelijk het voordeel, ja. Amandelmeel wordt echter al jaren (voor alle gezonde trends) als speciaal en smaakvol bakingrediënt gebruikt. Denk maar aan de macarons of amandelspijs. Maar ook vele mediterane landen kennen traditionele baksels die met amandelen/amandelmeel zijn gemaakt en daarmee iets extra feestelijks uitstralen. Het is dus eigenlijk een soort van luxeproduct. Ik vind cakes met een deel amandelmeel vaak ook net wat lekkerder en specialer smaken. Dus amandelmeel staat niet per sé voor gezond, maar wel erg lekker om als vervanger voor meel te gebruiken voor mensen met een glutenintollerantie.
Dorien zegt
Amandelmeel bevat maar heel weinig koolhydraten, uit mijn hoofd gezegd 5 per 100 gram. Dat is zeker ook een voordeel
Lian zegt
Mooi om te horen, dat is zeker een voordeel. Amandelmeel vind ik persoonlijk ook erg lekker!
Sharon zegt
Ik vervang bij het maken van macarons de amandelmeel juist wél door tarwebloem (i.v.m. allergie). Mijn ervaring is dat ze er erg mooi hoog en luchtig van worden, ze smaken ook nog eens heerlijk! Ik zou zeggen: gewoon eens uitproberen!
Lian zegt
officieel zijn het dan toch echt geen macarons meer aangezien ze de typische smaak en structuur hebben verloren. Ik kan echter begrijpen dat je met een allergie niet anders kan, maar misschien dat dit recept meer in de buurt komt van het echte werk: https://www.howtocookthat.net/public_html/macaron-substitute-almond-flour/
annelies zegt
ik wil graag cakemeel maken maar heb momenteel geen cupt in huis.
moet je dan voor 1 cup bloem 240 ml nemen??
of moet je 140 g bloem nemen??
alvast bedankt
annelies zegt
ik wil graag cakemeel maken maar heb momenteel geen cups in huis.
moet je dan voor 1 cup bloem 240 ml nemen??
of moet je 140 g bloem nemen??
alvast bedankt
Lian zegt
Je kunt gebruik maken van een beker met een inhoud van 240 ml en die vullen of gewoon 140 gram afwegen. Veel succes!
laura zegt
Dus, wanneer ik het goed begrijp, kan ik wanneer ik in een recept zelfrijzendbakmeel nodig heb en eigenlijk amandel of speltmeel wil gebruiken de verhoudingen van bloem + bakpoeder aanhouden? 😛 of werkt dat zo niet?
Lian zegt
Zo werkt het niet helemaal. De verhouding bloem amandelmeel is niet 1 op 1. Van speltmeel weet ik het niet. Het klinkt alsof je een niet glutenvrij recept glutenvrij wilt maken. Dat kan soms erg lastig zijn en je zult zelf moeten experimenteren om erachter te komen wat het beste resultaat geeft.
Lucy Luttikholt zegt
Hallo,
Zou graag een antwoord willen op deze vraag!
Ben glutenvrij, en wil graag eigen gemaakte tomatensoep maken, deed ik eerder ook altijd, maar DAN MET GEWONE BLOEM.
WAT ZOU IK HIERVOOR IN DE PLAATS KUNNEN GEBRUIKEN? GLUTENVRIJ, MAISMEEL,AMANDELMEEL, OF BOEKWEITMEEL?
Dank voor jullie aandacht.